Kolor ubrania jako forma ekspresji
Ulubiony kolor, jak również ten, który najczęściej ubieramy, może o nas wiele powiedzieć. I tak np. niektórzy nigdy nie założą kolorowych ciuchów czy innych elementów garderoby, bo źle się w nich czują – wolą stonowane odcienie, nie rzucające się w oczy. A już na pewno nie pokażą się w nich publicznie, ponieważ nie chcą nadmiernie przykuwać uwagi innych osób. Nie są to raczej osoby ekstrawertyczne, które to już samym ubraniem oraz jego kolorystyką dają znać o sobie i swoim temperamencie.
Dlatego też sekretem ubrania nie jest ono samo, lecz to w jakim jest kolorze, odcieniu itp. Kolory bardzo różnie na nas oddziałują, dlatego też ubieramy się zgodnie z obecnym nastrojem, okazją. Pomaga nam to również kontaktować się z otoczeniem. Przykładem jest stan żałoby. W wielu kulturach i religiach (amerykańska, japońska, rdzenna amerykańska czy chociażby polska) osoby tracące bliskich ubierają się na czarno, choć jak widać na poniższej infografice z obłędnej książki „Informacja jest piękna” Davida McCandless’a nie jest to międzynarodowy standard. W innych społecznościach w tej samej sytuacji ludzie ubierają się na biało (społeczność hinduska, chińska), na srebrno (społeczność islamska) czy na zielono (południowoamerykańska).
Kolor a efektywna nauka
Kolory to nie tylko forma przedstawiania i wyrażania nas samych, ale również sposób na efektywniejszą naukę. Wpływają one na uczenie się oraz zdobywanie i rozwijanie nowych umiejętności. Żeby jednak spełniały swoją rolę w nauce, muszą być stosowane w celu uruchomienia poszczególnych funkcji poznawczych, a nie w celach dekoracyjnych.
Autorka artykułu „6 Ways Color Affects Learning” Kate Everson wspomina, że miała w przedszkolu swoją ulubioną niebieską kredkę, którą najczęściej wybierała do rysowania. Później ten kolor stał się jej ulubionym i tak pozostało do dziś.
Według psychologii, wybór koloru kredki nie był bez znaczenia (wybrała taką, która najlepiej oddziaływała na jej mózg). Jest to bardzo symboliczny mechanizm– np.:
- żółty kojarzy się z emocjami (stąd człowiek lubiący żółty kolor jest energiczny, emocjonalny, szalony;
- czerwony kojarzony jest z ciałem, zmysłowością,
- natomiast zielony ze spokojem, harmonią, równowagą).
- Autorka wspomina słowa swojej mamy, która mówiła o córce, że zawsze była takim „myślącym dzieckiem” (stąd wybór niebieskiej kredki).
Niemniej jednak jest to głębszy temat niż tylko kwestia preferencji.
Lou Tetlan, o którym mowa w artykule, założyciel grupy CID, prowadzi zespół ludzi, którzy tworzą programy nauczania wykorzystując neurologiczno-psychologiczne uwarunkowania. Jednym z charakterystycznych zagadnień, które porusza w swoich projektach jest właśnie kolor. Wyodrębnił kilka wskazówek związanych z kolorami, które mogą pomóc w nauce:
1. Słoneczne kolory
Żółty jest kolorem najłatwiejszym do zobaczenia; niegdyś naukowcy myśleli, że czerwony, ale wykorzystując technologię „eye-tracking”, doszli do wniosku, że kolory słoneczne są pierwszymi, na których koncentruje się oko. Można to wykorzystywać w różnych prezentacjach, kolorując coś najważniejszego na żółto (choć tu – uwaga! – żółty jest jednocześnie kolorem, który jeśli jest zbyt w zbyt jasnym odcieniu: trudno go zobaczyć. Stąd też napisy na notatce, flipcharcie czy w pokazie slajdów absolutnie nie mogą być w kolorze żółtym, ale jedynie zakreślone na żółto). Sam/a zobacz – jesteś w stanie to odczytać? żółty napis!
2. Żółtawy papier ale niebieskawy ekran
Według Lou Tetlan’a robienie notatek na żółtym papierze, a nie białym powoduje wzrost zapamiętywania, większą efektywność nauki; natomiast nauka na komputerze z żółtym tłem (jak np. w wirtualnej aplikacji Notepad) jest mniej skuteczna niż np. na niebieskim tle.
3. Używaj kolorów na tablicy
Według Lou Tetlan’a pisanie kolorowymi markerami po tablicy pozwala na lepsze zapamiętywanie (nawet o 25%). Choć przyznaję, że moja sumienność z Wielkiej Piątki na poziomie 94% jest wobec tego idealnie równego procenta sceptyczna, więc będę jeszcze szukać źródeł potwierdzających te wyniki (jeśli wiecie coś na ten temat – napiszcie proszę do mnie maila na kontakt@klaudiatolman.pl!).
4. Kolor przyśpiesza przetwarzanie informacji
Nie powinniśmy obawiać się kolorów . Kiedy coś jest kolorowe, mózg lepiej to odczytuje, zwiększa się (przyspiesza) nasza interakcja z kolorowymi obiektami – kolor skraca czas przetwarzania informacji.
5. Kolor skupienia uwagę
Wykorzystywanie kolorowej kreski lub paska na kartce z informacją zwraca większą uwagę na nią i sprawia, że staje się bardziej istotna dla czytelnika. Dla pełnego efektu kolory powinny być bardziej żywe niż subtelne.
6. Kolor wpływa na emocje człowieka
Kolor oddziałuje na funkcje gruczołów mózgowych, może to wobec tego fizycznie oddziaływać na ludzi. Np. czerwony aktywuje przysadkę mózgową, która aktywizuje rdzeń nadnerczy wydzielających adrenalinę. Gdy adrenalina uderza do krwi, wzrost poziomy cukru we krwi jest tak duży, że zaczyna szybciej bić serce, zwiększa się częstotliwość oddechów, wzrasta poziom ciśnienia. Zatem jeżeli chce się uczniom „wbić coś do głowy”, warto wzbogacić to czerwonym kolorem.
Opracowanie: Marta Staroń + Klaudia Tolman
Na podstawie artykułu: 6 Ways Color Affects Learning Kate Everson: https://www.chieflearningofficer.com/2015/03/05/6‑ways-color-affects-learning/ (dostęp 7.02.2021 godz. 19:50)
Jeśli zaintrygował Cię ten temat, możesz zgłębić jeszcze te artykuły:
- https://alifeofproductivity.com/angela-wright-interview/
- https://www.shiftelearning.com/blog/bid/348188/6‑Ways-Color-Psychology-Can-Be-Used-to-Design-Effective-eLearning
